محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر، زخمپوشهای هوشمند حامل دارو با خواص مطلوب ارائه کردند که الیاف آن با استفاده از عصاره ضدمیکروب نوعی گیاه دارویی، دارای اثرات ضدمیکروب 99 درصدی در برابر باکتری است. مهندس انیس جعفری خسروآبادی مجری طرح با اشاره به تحقیقات انجام شده در زمینه توسعه فناوریهای مرتبط با پانسمانهای زخم مبتنی بر ترکیبات پلیمری، گفت: به منظور تامین این هدف نیاز به پوششهای پلیمری با ویژگیهایی چون شفافیت، قابلیت نفوذ در برابر آب و اکسیژن و غیر قابل نفوذ در برابر باکتریها است.
وی ایجاد محیطی ایمن و مرطوب و زیستسازگار، را از دیگر نیازهای این نوع پانسمانها دانست و یادآور شد: برای این منظور هیدروژلها که شبکههای دو یا چند جزئی پلیمری و دارای قابلیت متورم شدن هستند، برای این اهداف پیشنهاد شدهاند.
جعفری اضافه کرد: بر این اساس با هدف تهیه نانوهیدروژل ابریشم به منظور اصلاح خواص سطحی پارچه پلی استر و تهیه زخمپوش هوشمند حامل دارو مطالعاتی را اجرایی کردیم.
مجری طرح تولید هیدروژل فیبروئین ابریشم را از دستاوردهای این مطالعات نام برد و اضافه کرد: زخمپوشهای نوین علاوه بر قابلیت حفاظت از محل زخم باید از قابلیتهای دیگری نظیر جذب ترشحات زخم، امکان تبادل هوا و عدم چسبندگی به نسوج ترمیم شده پوست برخوردار باشند. هیدروژلهای طبیعی و زیست سازگار از قابلیت ایجاد این خواص برخوردار هستند.
وی با تاکید بر اینکه هیدروژلهای طبیعی از منابع مختلفی نظیر منابع سلولزی و پروتئینی تهیه میشوند، اظهار کرد: در این مطالعات هیدروژلهای تولید شده از ابریشم به دلیل ماهیت ساختار شبکهای با قابلیت جذب مایعات، زیست سازگاری و امکان تخریب در محیط بدن و نیز خواص مکانیکی مناسب در کاربردهایی نظیر مهندسی استفاده شده است.
جعفری تاکید کرد: الیاف حاصل در این مطالعات در واقع الیاف پلی استری هستند که با اصلاح سطح توسط هیدروژلهای نانوساختار ابریشم به الیافی زیست سازگارتر تبدیل شدهاند.
به گفته این محقق، این هیدروژلها دارای ساختار سه بعدی و شبکهای متخلخل هستند از این رو امکان بارگذاری داروی مناسب جهت درمان و یا تولید محصولات آرایشی را فراهم میکند.
مجری طرح ساختار هیدروژل فیبروئین ابریشم را ساختاری مشابه نخ فیبروئین ابریشم دانست و گفت:این زخمپوشها هوشمند و با نام PET-SILK عرضه شده و دارای ویژگیهایی چون خاصیت جذب و نگهداری آب زیاد، افزایش آب دوستی سطح و بارگذاری عامل فعال در الیاف هستند.
وی با بیان اینکه خاصیت جذب آب در این نوع پانسمان با استفاده از نانو فناوری افزایش یافته است، افزود: پارچه پلیاستر خام جذب آب پایینی به میزان مقدار اندک آب است و با تکمیل نانو هیدروژل ابریشم که یک ساختار شبکهای و سه بعدی متشکل از گروههای آبدوست است، خاصیت جذب آب در پارچه پلی استر افزایش پیدا کرده است.
وی به قابلیت بارگذاری عامل فعال در الیاف این پانسمان اشاره کرد و گفت: به دلیل ساختار شبکهای و متخلخل هیدروژل بر الیاف PET-SILK، امکان بارگذاری انواع عوامل فعال زیستی از جمله مواد ضد میکروب به منظور ایجاد خواص ضد باکتری در محصول نهایی وجود دارد.
مجری طرح ادامه داد: در این تحقیقات الیاف PET-SILK با عصاره ضد میکروب گیاه مریم گلی دارای اثر ضد میکروب 99 درصدی در برابر باکتری گرم مثبت است که این امر نشان دهنده اثر مثبت عصاره مریم گلی به عنوان یک عامل ضد میکروب طبیعی و دوستدار محیط زیست در بهبود خاصیت ضد باکتری زخمپوش است.
این طرح در قالب پایان نامه کارشناسی ارشد مهندس انیس جعفری خسروآبادی و به راهنمایی دکتر ناهید همتی نژاد در دانشکده مهندسی نساجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر انجام گرفته است.