تست حلالیت _ تاٽیر حلالهای شیمیایی بر الیاف طبیعی

تئوری آزمایش :

الف:

یکی از روشهای شیمیایی شناسایی الیاف تست حلالیت است. با توجه به اینکه هر یک از الیاف تنها در حلالهای بخصوصی حل می شوند می توان با حل کردن یک لیف در حلالهای خاص لیف مذبور را شناسایی کرد. عموما الیاف طبیعی در حلالهای معدودی قابل حل هستند و اکثرا نیز در این حلالها متلاشی و تجزیه می شوند. برای الیاف مصنوعی نیز به طور معمول از حلالهای آلی استفاده می شود. شناسایی از طریق این روش با مشاهده رفتار حل شدن یا تجزیه لیف تغییر رنگ یا حالات کلوییدی و تورم صورت می گیرد. برای شناسایی الیاف طبیعی به این روش عموما از اسیدها یا بازها استفاده میشود. دو دسته مطرح الیاف طبیعی یعنی الیاف سلولوزی و الیاف پروتینی هر یک در مقابل اسیدها و بازها رفتارهای مشخص و قابل تفکیکی دارند که برای متمایز ساختن آنها از یکدیگر بسیار مفید است. بطور کلی الیاف سلولزی نسبت به حلالهای اسیدی و الیاف پروتینی نسبت به حلالهای قلیایی حساس ترند.

از این ویژگی علاوه بر شناسایی به منظور برخی عملیات مقدماتی تکمیل هم استفاده می شود.نظیر حل و برطرف کردن ناخالصیهای گیاهی چسبیده به لیف پشم با استفاده از اسید سولفوریک (عملیات کربونیزاسیون )

ب : اثرات مواد شیمیایی بر دو نوع از الیاف :

1. ابریشم:

این روش همانطوری که گفته شد یک روش شناسایی الیاف می باشد. از آنجایی که ابریشم طبیعی در محلول سود سوزآور رقیق کاملا حل می شود بنابراین برای تشخیص ابریشم طبیعی از الیاف مصنوعی کافی است آن را در محلول 5 درصد سود سوز آور جوشان قرار دهیم ( ابریشم طبیعی حل می شود ولی ابریشم مصنوعی تغییری نمی کند.)

اسید هیدرو کلریک سرد و غلیظ و اسید سولفوریک نیز ابریشم طبیعی را به خوبی حل می کند.

پشم :

2-1اثر مواد قلیایی بر پشم :

اثر مواد قلیایی روی پشم به عواملی مانند درجه حرارت غلظت و نوع قلیا بستگی دارد اما به طور کلی پشم در برابر مواد قلیایی نسبت به اسیدها مقاومت کمتری دارد. مواد قلیایی بر پیوندهای گوگردی - هیدروژنی و یونی پشم اثر می گذارد و سبب متلاشی شدن کامل بسپار پشم می شود. کربنات سدیم یک ماده قلیایی است که برای شستشوی پشم بکار می رود. این ماده چون خاصیت قلیایی ضعیفی دارد خسارت زیادی به پشم وارد نمی کند. مواد قلیایی قوی مانند هیدروکسید سدیم یا پتاسیم به ویژه در حالت گرم به سرعت پشم را هیدرولیز می کند. با این حال هرگاه پشم در محلول 37 درصد هیدروکسید سدیم و حرارت 10- 5 درجه سانتیگراد به مدت 5 دقیقه قرار گیرد هیچگونه آسیبی نمی بیند اما اگر پشم را در محلول هیدروکسید سدیم بجوشانیم الیاف آن کاملا حل می شود. در ph بالای10 پیوند دی سولفیدی پشم شکسته می شود.

2-2 اثر مواد اسیدی بر پشم :

میزان آسیبی که اسید به پشم می رساند به غلظت اسید و درجه حرارت و زمان تماس بستگی دارد. محلول رقیق اسیدهای معدنی آسیب زیادی به الیاف پشم نمیرسانند. از این رو می توان از این خاصیت برای عملیات کربونیزه کردن( خارگیری با استفاده از اسید ) پشم استفاده می شود. اسید سولفوریک گرم و غلیظ پشم را کاملا متلاشی می سازد. اسید نیتریک الیاف پشم را زرد رنگ و سپس آن را حل می کند.پشم در اسید کلریدریک غلیظ و نیز در اسید سولفوریک 70 درصد در دمای اتاق حل نمی شود.

الیاف مورد استفاده : پشم – پنبه – ابریشم – ویسکوز

حلالها : اسید سولفوریک 70 درصد – اسید سولفوریک 60 درصد – اسید کلریدریک غلیظ – اسید نیتریک غلیظ –

سود سوز آور 5 درصد – کربنات سدیم 1 درصد-

سایر ابزار مورد نیاز :حمام آب – دماسنج – لوله آزمایش – پیپت – چراغ بنزن و ..

جهت انجام آزمایش مقدار 2 تا 5 میلی لیتر از حلال را درون لوله آزمایش می ریزیم و سپس مقدار کمی از لیف را بدرون لوله و داخل حلال می اندازیم. برای اینکه سطح تماس لیف و حلال زیادتر باشد بهتر است الیاف به صورت فشرده نباشند . لوله را به آرامی و با احتیاط تکان می دهیم و مشاهده می کنیم که آیا الیاف در حلال حل می شود یا نه10؟ دقیقه در این حالت توقف می کنیم. اگر جواب منفی بود لوله را با گیره نگه داشته و آن را به آرامی وارد حمامی از بشر محتوای آب گرم که روی شعله قرار دارد ( با دمای 40 تا 50 درجه سانتیگراد ) می کنیم . سپس مشاهدات خود را یادداشت می کنیم. اگر در این مرحله نیز الیاف بعد از 10 دقیقه حل نشدند لوله را از حمام خارج کرده جداره آن را خشک می کنیم و سپس آن را به آرامی روی چراغ گاز داده و حرارت می دهیم. پس از گرم کردن جداره لوله مایع درون آن را به جوش می رسانیم.در صورتی که بعد از 2 دقیقه ( گاه از زمانهای بالاتر و تا 10 دقیقه هم می توانیم استفاده کنیم ) لیف در حلال حل نشد این نتیجه بدست می اید که : این ماده شیمیایی حلال این لیف نیست.و به این روش الیاف دیگر را نیز تست می کنیم و تمام نتایج حاصل را در جدول صفحه بعد خلاصه کرده ایم.

کربنات سدیم 1%	سود سوزآور 5%	اسید نیتریک غلیظ	اسید سولفوریک 70%	اسید سولفوریک 60%	اسید کلریدریک غلیظ	حلال الیاف
حل نشد	حل نشد	حل نشد زرد متورم	حل نشد متورم	حل نشد	حل نشد	پشم در دمای اتاق
حل نشد کلوییدی	حل نشد	حل نشد متورم	حل نشد	حل نشد	حل نشد	پشم در حمام آب
حل شد قهوه ای روشن)	حل شد	حل شد 3min	حل نشد	حل نشد کلوییدی	حل شد(قهوه ای روشن)	پشم روی شعله
حل نشد	حل نشد	حل نشد زرد	حل نشد	حل نشد زرد	حل نشد	ابریشم در دمای اتاق
حل نشد	حل نشد زرد	حل نشد زرد متورم	حل نشد	حل نشد زرد-جمع	حل نشد	ابریشم در حمام آب
حل شد	حل شد	حل شد 3min	حل شد	حل شد زرد	حل نشد کلوییدی	ابریشم روی شعله
حل نشد	حل نشد	حل نشد	حل نشد	حل نشد	حل نشد	پنبه در دمای اتاق
حل نشد	حل نشد	حل نشد	حل نشد	حل نشد	حل نشد	پنبه در حمام آب
حل شد	حل نشد	حل شد 5min	حل شد	حل شد	حل نشد کلوییدی	پنبه روی شعله
حل نشد	حل نشد	حل نشد	حل نشد	حل نشد	حل نشد	ویسکوز در دمای اتاق
حل نشد	حل نشد	حل نشد	حل نشد	حل نشد	حل نشد	ویسکوز در حمام آب
حل نشد	حل نشد	حل شد min 5 زرد	حل شد زرد	حل شد زرد	حل نشد کلوییدی	ویسکوز روی شعله

مطالب دیگر

پارچه های تولید شده به روش تریکو تاری

اندازه گیری ظرافت الیاف با کمک جریان هوا

ژئو تکستایل

دستاوردی جدید از پژوهشگران جهاددانشگاهی واحد صنعتی امیر کبیر؛

ش	ی	د	س	چ	پ	ج
			1	2	3	4
5	6	7	8	9	10	11
12	13	14	15	16	17	18
19	20	21	22	23	24	25
26	27	28	29	30	31

مهندسی نساجی گیلان:. گیل تکس

مهندسی نساجی گیلان:. گیل تکس

درباره من

تقویم