ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | 2 | 3 | 4 | |||
5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
عنوان آزمایش: تست حلالیت _ تاٽیر حلالهای شیمیایی برالیاف مصنوعی
الف:ابتدا در مورد حلالهای مورد استفاده مطالبی می آوریم
یکی از فرآوردههای بزرگ صنایع شیمیایی، اسیدکلریدریک بود.طرز تهیه این
اسید شبیه طرز تهیه اسید نیتریک بود.مادرآبهای مانده از تقطیر اسید نیتریک را
روی خاک رس میریختند و اثر میدادند. این مادر آب چیزی جز محلول غلیظی
از نمک دریا و کلرورهای فلزات خاکی نبود. تولیدکنندگان اسید کلریدریک از
زرادخانهها، مادر آبهای مانده از تصفیه شوره را میخریدند، بنابراین ماده خام
مورد نیازاسید کلریدریک و اسید نیتریک از یک محل خریده میشد. عملیات تولید
اسیدکلریدریک در همان وسایلی انجام میگرفت که اسید نیتریک تولید میشد: در
ظرفهای گلی و روی کوره. برشهای مختلف تقطیر که به طور جدا جدا جمع میشد
درجاتی از غلظت اسید کلریدریک داشت که بتدریج کم شده بود. عیناً مانند کار
تولید اسید نیتریک، برای تهیه اسید کلریدریک نیز از تأثیر نمک دریا یا برروی
زاج سبز(سولفات آهن)، یا اسید سولفوریک غلیظ استفاده میشد.
اسید فرمیک
اسید فرمیک (جوهر مورچه) یا متانوئیک اسید، سادهترین عضو گروه
کربوکسیلیک اسیدها است. فرمول شیمیایی آن HCOOH بوده و در طبیعت در
نیش حشراتی مانند مورچه و زنبور یافت میشود. همچنین ترکیب عمده، ماده
گزشزا در برگ گزنهاست. ریشه لغوی فرمیک اسید از نام لاتینی مورچه
(Formica) گرفته شدهاست. زیرا این ترکیب اولین بار از تقطیر تخریبی
مورچه بدست آمد.
در سده ۱۵ شیمیدانها و دانشمندان علوم طبیعی میدانستند که از تجمع مورچهها
بخارهای اسیدی متصاعد میشود. اولین بار جان ری طبیعت شناس انگلیسی در
سال ۱۶۷۱ این اسید را از تقطیر تودهای از مورچههای مرده، جدا کرد. اما سنتز
شیمیایی آن اولین بار توسط شیمیدان فرانسوی ژوزف گیلوساک از اسید
هیدروسیانیک انجام گرفت. در سال ۱۸۵۵ شیمیدان فرانسوی دیگری به نام Marcellin berthelot
اسید فرمیک را با استفاده از مونواکسید کربن سنتز کرد، شبیه روشی که امروزه
مورد استفاده قرار میگیرد
اسید فرمیک به خوبی با آب و بیشتر حلالهای آلی قطبی مخلوط میشود. در
هیدروکربنها هم تا حدی حل میشود. اسید فرمیک در فاز گازی و در
هیدروکرینها به صورت دیمرهایی است که با پیوند هیدروژنی به هم متصل
شدهاند. در فاز گازی پیوند هیدروژنی میان مولکولهای اسید فرمیک باعث
انحراف از قانون گازهای ایدهآل میشود. اسید فرمیک در حالت مایع و جامد
شامل شبکهای نامحدود از مولکولهایی است که با پیوند هیدروژنی به هم متصل
هستند. بیشتر خواص اسید فرمیک همانند خواص سایر اسیدهای کربوکسیلیک
میباشد اما آن نمیتواند آسیل کلرید ایجاد کند.در صورت تشکیل هریک ازاین
ترکیبات، تجزیه شده و مونواکسید کربن ایجاد میکنند. حرارت دادن اسید فرمیک
باعث تجزیه آن بر Co میشود. اسید فرمیک به آسانی احیاء شده و به فرمالدئید
تبدیل میشود. اسید فرمیک تنها کربوکسیلیک اسیدی است که توانایی شرکت در
واکنشهای افزایشی به همراه آلکنها را دارد. اسید فرمیک و آلکنها به آسانی باهم
واکنش داده و استرهای فرمات ایجاد میکنند. اسید فرمیک در حضور
اسید سولفوریک و هیدروفلوئوریک اسید، در واکنش کخ شرکت کرده و اسیدهای
کربوکسیلیک بزرگتر ایجاد میکند.
خواص فیزیکی اسید فرمیک
نام آیوپاک نام متداول فرمول شیمیایی وزن مولکولی دمای ذوب دمای جوش
دانسیته PKa متانوئیک اسید اسیدفرمیک HCOOH ۴۶٫۰۳ ۸٫۴° ۱۰۰٫۸° ۱٫۲۲
gr/Cm۳ ۳٫۷۵
در صنعت تولید ترکیبات شیمیایی، فرمیک اسید به مدت طولانی به عنوان
ترکیبی که بهره وری کمتری را داراست، تلقی میشد. قسمت عمده اسید فرمیک
به عنوان محصول فرعی در تولید سایر ترکیبات شیمایی، بویژه اسید استیک
تولید میشود. اما با روند رو به رشد استفاده آن در مواد نگهدارنده و آنتی
باکتریال در غذای دام، امروزه در صنعت به این منظور تولید میشود.وقتی
متانول و مونواکسید کربن در حضور یک باز قوی مانند منواکسید سدیم باهم
واکنش میدهند، مشتقی از اسید فرمیک به نام متیل فرمات تولید میشود. این
واکنش در فاز مایع در دمای درجه سانتیگراد و فشار40atm انجام میشود. از
آبکافت (هیدرولیز) متیل فرمات، اسید فرمیک ایجاد میشود.
سود سوزآور
سود سوزآور یا سدیم هیدروکسید بفرمول NaOH که معمولا به نام کاستیک
سودا (Castic Soda) نامیده میشود، مادهای جامد و سفیدرنگ با دمای ذوب 1390
درجه سانتیگراد و چگالی 2,13 میباشد. این ماده ، بسهولت میتواند رطوبت
هوا را جذب نماید و بهمین دلیل ، باید هنگام حمل و نقل ، تحت پوششهای
حفاظتی لازم قرار گیرد. این ترکیب ، در تماس با پوست ، دارای اثر خورندگی
آبپوشهای آن شناخته شدهاند و محلول قلیایی قوی در آب پدید میآورد،
یعنی در آب بطور کامل به یونهای تشکیل دهندهاش ( +Na و -OH ) تفکیک
میشود.
روشهای تهیه سود
الکترولیز محلول سدیم کلرید
بیشترین مقدار هیدروکسید سدیم تولیدی ، از طریق فرایند الکترولیز محلولهای
کلرید سدیم در یکی از انواع ظروف الکترولیتی بدست میآید. بعنوان نمونه ، در
فرایند پیل جیوه ( کاستنر-کلنر( Castner-Kellner از جریانی از جیوه بعنوان
کاتد استفاده میشود و ملغمه سدیم حاصل با آب ترکیب میشود و تولید
هیدروکسید سدیم مینماید و در فرایند دیگر به نام پیل دیافراگم ، الکترولیت از آند
به کاتد حرکت میکند و دیافراگم (از جنس پنبه کوهی یا سایر مواد غشایی) ،
فراوردههای آند و کاتد را از هم جدا میسازد. در هر دو فرایند ، علاوه بر سدیم
، گاز کلر نیز تولید میشود .
مطالب دیگر
پارچه های تولید شده به روش تریکو تاری |
اندازه گیری ظرافت الیاف با کمک جریان هوا |
ژئو تکستایل |
دستاوردی جدید از پژوهشگران جهاددانشگاهی واحد صنعتی امیر کبیر؛ |