ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | 2 | 3 | 4 | |||
5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
شناسایی الیاف به روش میکروسکوپی(سطح مقطع طولی)
تئوری آزمایش :
الیاف طبیعی مانند پشم و پنبه ،طول و ظرافت آنها با هم ارتباط دارند. معمولا پشمهایی که بلندترند ضخیم تر نیز هستند.این موضوع هم برای پشم گوسفندان نژادهای مختلف و هم برای پشم یک نوع گوسفند صادق است. رابطه بین طول و ظرافت در الیاف پنبه متفاوت است و پنبه هایی که الیاف بلند تر دارند ظریف ترند.
این موضوع در مقایسه نژادهای مختلف پنبه صادق است. برای یک نژاد معین پنبه ممکن است الیاف بلندتر،ضخامت کمتر یا بیشترداشته باشند، بنابراین رابطه خاصی بر آن حاکم نیست.
برخلاف الیاف طبعی ، طول الیاف مصنوعی را می توان بدون توجه به ظرافت آنها تنظیم کرد زیرا هیڇ رابطه ای بین طول و ظرافت این نوع الیاف وجود ندارد. اگر در یک عملیات ریسندگی بخواهیم از مخلوط الیاف مصنوعی و طبیعی استفاده کنیم (مانند نخهای پلی استر پنبه) باید طول و ظرافت الیاف مصنوعی را متناسب با الیاف طبیعی انتخاب کنیم.
بر اساس تفاوتهایی که بین ساختمان الیاف مختلف بر حسب ترکیبات سازنده شان وجود دارد شکل ظاهری آنها نیز متفاوت است. مشاهده این اختلافها با بررسی سطح مقطع طولی و عرضی الیاف می تواند به عنوان دستمایه ایی جهت شناسایی تفاوت الیاف از یکدیگر مورد استفاده قرار گیرد. این تست بخصوص در مورد شناسایی الیاف طبیعی (و گاه بازیافتی) می تواند روش مناسبی باشد٬ زیرا این الیاف دارای ساختمان شناخته شده و نسبتا منحصر به فردی هستند. اما در مورد الیاف مصنوعی این امکان وجود دارد که با استفاده از یک شکل روزنه رشته ساز به هنگام تولید الیاف ( بخصوص در روش ذوب ریسی)برای الیاف مصنوعی مختلف شکل سطح مقطع مشابهی را کسب نمود. البته در تولید الیاف مصنوعی نیز عمدتا برای هر لیف شکلهای شناخته شده ایی وجود دارد. اما بطور کلی نمی توان صرفا بر اساس اطلاعات کسب شده از طریق این تست قصاوت قاطعانه ایی را انجام داد و باید حدسیات کسب شده از طریق این روش به کمک تست های شیمیایی تایید شود.
بررسی شکل ظاهری یک نمونه لیف پروتینی : پشم
مشاهده شکل ظاهری الیاف از نظر طولی و عرضی با استفاده از میکروسکوپهای نوری با بزرگنمایی مناسب ممکن است سطح طولی پشم از سلولهای پوسته ای یا پولکی شکل٬ که آنها را فلس می نامند پوشیده شده است. جهت گیری این فلسها از ریشه به سمت نوک لیف پشمی است. نحوه جهت گیری فلسها در پشمهای ضخیم و ظریف متفاوت است.
در پشمهای ظریف یک فلس دور لیف را به صورت کامل در بر می گیرد و فلسها فقط در جهت طولی لیف روی یکدیگر قرار می گیرند. در حالی که در پشمهای ضخیم فلسها در جهت طولی و عرضی روی یکدیگر قرار می گیرند.
بررسی شکل ظاهری یک لیف سلولوزی : پنبه
مراحل تشکیل ابعاد و شکل حلقه های درونی لایه اولیه به درجه حرارت و نور موجود در مراحل رشد پنبه بستگی زیادی دارد. اگر گیاه در محیط ٽابتی قرار گیرد یا اینکه یکی از عوامل موٽر در رشد آن موجود نباشد امکان دارد که این لایه در لیف تشکیل نشود و یا به صورت ناقص تشکیل شود و ایجاد پنبه نارس کند. وجود این لایه در استحکام کششی لیف اهمیت فراوانی دارد یعنی با افزایش تعداد این لایه ها استحکام لیف بیشتر نیز می شود. ساختمان مارپیچی فیبریلها در این قسمت و تغییر جهت آنها در طول این لیف باعٽ پیڇش لیف در حول محور طولی اش می شود. در نتیجه در لیف پنبه ای پیڇ و تاب ایجاد می شود.
ابزار مورد نیاز برای آزمایش :
1. الیاف: پشم٬ابریشم٬پنبه٬ ویسکوز٬ پلی استر٬ اکریلیک
2. میکروسکوپ نوری
3. لام و لامل
4. گلیسیرین
روش انجام ازمایش :
برای تهیه مقطع طولی عموما لیف به کمک یک ماده واسطه که می تواند آب گلیسیرین یا یک ماده بی اٽر باشد بین لام و لامل ٽابت می شود. نکته ای که در تهیه نمونه با این روش وجود دارد اختلاف ضریب شکست ماده واسطه و لیف است تا جزییات لیف قابل رویت باشد. برای تهیه نمونه مراحل زیر را انجام میدهیم :
کوڇکی از الیاف را با انگشتهای شست و اشاره دو دست گرفته و ڇند بار به آرامی میکشیم تا الیاف با هم موازی شوند. تا حبابهای هوا از لا به لای آن خارج شوند. یادداشت میکنیم.
شکل مقطع طولی الیاف :
پشم:
ابریشم:
پنبه:
پلی استر:
ویسکوز:
اکریلیک: