روزنامه دنیای اقتصاد در صفحه صنعت و معدن نوشت: توسعه اشتغال پایدار در بخش صنعت، معدن و تجارت را می توان یکی از اهداف کلی بخش صنعت، معدن و تجارت براساس افق 1404 دانست؛ به طوری که پیش بینی شده میزان اشتغال این بخش به 4 میلیون و 500 هزار نفر خواهد رسید. این گزارش که در شماره روز شنبه چهاردهم شهریور 1394 خورشیدی انتشار یافته، می افزاید: بر اساس برنامه راهبردی وزارت صنعت، معدن و تجارت رسیدن به اشتغال سه میلیون و 800 هزار نفری برای سال 1396 در نظر گرفته شده، رقمی که در سال 1399 باید به 4 میلیون نفر برسد و تا سال 1404 نیز پیش بینی شده که میزان اشتغال این بخش به 4 میلیون و 500 هزار نفر خواهد رسید.
از سوی دیگر در برنامه راهبردی این وزارتخانه صنایع تولید وسایل نقلیه موتوری، شیمیایی و فلزات اساسی، پیشران های اصلی رشد اشتغال صنعتی شناخته شده اند که این امر به معنی آن است که این بخش ها نیازمند سرمایه گذاری بیشتری برای رشد تولید در نتیجه ایجاد اشتغال هستند. براساس آمار های اعلام شده بخش صنعت، معدن و تجارت بیش از یک سوم سهم اشتغال کل کشور را به خود اختصاص داده است از این رو، با برنامه ریزی صحیح و تمرکز بر صنایع اشتغال زا می توان علاوه بر حفظ وضع موجود و افزایش اشتغال بخش، نسبت به کاهش نرخ بیکاری کشور نیز کمک کرد. همچنین بر اساس شاخص سهم اشتغال بخش بر مبنای اطلاعات کارگاه های 10 نفر کارکن و بیشتر مرکز آمار ایران، رشته فعالیت های صنایع مواد غذایی و آشامیدنی، تولید محصولات کانی غیرفلزی، وسایل نقلیه زمینی، ریلی و دریایی (خودرو و...)، تولید فلزات اساسی، صنایع تولید مواد و محصولات شیمیایی و تولید منسوجات به ترتیب بیشترین نقش را در اشتغال بخش، داشته اند.
از سوی دیگر در این برنامه به منظور توسعه رقابت پذیری بخش صنعت، معدن و تجارت در سطح ملی و جهانی و در جهت تحقق اهداف سند چشم انداز کشور در افق سال 1404 بر اصول توسعه پایدار، تولید صادرات محور، افزایش ارزش افزوده بخش، رشد و اشتغال پایدار تاکید شده است.
در این راستا 12 رشته فعالیت های صنعتی که بیشترین نقش را در شاخص های منتخب از جمله سهم ارزش افزوده، اشتغال زایی، صادرات، سهم از بازار، مزیت نسبی و زنجیره تامین نیز دارد، مشخص شده که در این خصوص می توان به صنایع تولید فرآورده های نفتی، مواد و محصولات شیمیایی، محصولات کانی غیر فلزی، وسایل نقلیه زمینی، ریلی و دریایی، معدن و استخراج معدنی، فلزات اساسی، صنایع پیشرفته، محصولات لاستیکی و پلاستیکی، مواد غذایی و آشامیدنی، ماشین آلات و تجهیزات صنعتی و تولیدی، نساجی و پوشاک و ماشین آلات مولد و انتقال برق اشاره کرد.
علاوه بر برنامه راهبردی در بودجه سال جاری 4 هزار میلیارد تومان منابع برای کمک به برنامه های اشتغال زا در نظر گرفته شده تا به این طریق فرصت های شغلی بیشتری در عرصه فعالیت تولیدی (اعم از صنعت و معدن) ایجاد شود، رقمی که تزریق آن می تواند به خروج از رکود بخش تولید منجر شود.
**وضعیت اشتغال سال جاری
پیش بینی های صورت گرفته برای وضعیت اشتغال در 10 سال آینده در حالی است که براساس آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت از میان 32 گروه فعالیت صنعتی، برای طرح های با پیشرفت صفر تا 20 درصد، پیش بینی اشتغال برای 2 میلیون و 135 هزار و 160 نفر صورت گرفته است. برای طرح های با پیشرفت فیزیکی 20 تا 40 درصد نیز پیش بینی ایجاد اشتغال برای 257 هزار و 206 نفر است. از سوی دیگر، برای طرح های دارای پیشرفت فیزیکی 40 تا 60 درصدی نیز 189 هزار و 341 فرصت شغلی پیش بینی شده که این میزان اشتغال برای طرح های با پیشرفت فیزیکی 60 تا 80 درصدی به میزان 128 هزار و 351 نفر است.
همچنین برای طرح هایی که از پیشرفت فیزیکی 80 تا 100 درصدی برخوردارند نیز ایجاد فرصت شغلی برای بیش از 140 هزار و 491 نفر پیش بینی شده است. براساس آمار اعلام شده از سوی وزارتخانه، در مدت زمان مورد بررسی بالاترین میزان اشتغال در طرح های با پیشرفت فیزیکی 80 تا 100 درصد، به گروه های صنعتی «سایر محصولات کانی غیرفلزی»، «محصولات غذایی و آشامیدنی ها»، «ساخت فلزات اساسی»، «ساخت مواد و محصولات شیمیایی»و «ساخت منسوجات» اختصاص یافته است. گروه «سایر محصولات کانی غیرفلزی» بالاترین سهم را از لحاظ ایجاد فرصت شغلی برای سال جاری در اختیار دارد. در این گروه در طرح های با پیشرفت فیزیکی صفر تا 20 درصد برای 326 هزار و 648 نفر، در طرح های با پیشرفت فیزیکی 20 تا 40 درصد برای 42هزار و 479نفر، در طرح های با پیشرفت فیزیکی 40تا 60 درصد برای 25 هزار و 263نفر، در طرح های با پیشرفت فیزیکی 60 تا 80 درصد برای 21 هزار و 827 نفر و در نهایت در طرح های با پیشرفت فیزیکی 80 تا 100 درصد برای 30 هزار و 367 نفر فرصت شغلی پیش بینی شده است.
در گروه «محصولات غذایی و آشامیدنی ها» نیز برای سال جاری اشتغال 15 هزار و 37 نفری برای طرح های با پیشرفت 80 تا 100 درصدی پیش بینی شده است. سومین گروه صنعتی با بیشترین پیش بینی اشتغال صنعتی با پیشرفت فیزیکی 80 تا 100 درصد به گروه «ساخت فلزات اساسی» اختصاص دارد؛ برای این گروه ایجاد فرصت شغلی برای 12هزار و 852 نفری پیش بینی شده است. اما در طرح های با پیشرفت فیزیکی 60 تا 80 درصد نیز «ساخت فلزات اساسی»، «سایر محصولات کانی غیرفلزی» و «محصولات غذایی و آشامیدنی ها» بیشترین میزان پیش بینی اشتغال را به خود اختصاص داده اند. میزان اشتغال پیش بینی شده برای گروه «ساخت فلزات اساسی» بالغ بر 25 هزار و 428 نفر، در گروه «سایر محصولات کانی غیرفلزی» 21 هزار و 827 نفر و برای گروه «محصولات غذایی و آشامیدنی ها» نیز 16 هزار و 83 نفر بوده است.
در طرح های صنعتی با پیشرفت فیزیکی 40 تا 60 درصد نیز گروه «ساخت فلزات اساسی» بیشترین میزان اشتغال زایی را به خود اختصاص داده است. میزان اشتغال پیش بینی شده برای این گروه بالغ بر 28 هزار و 167 نفر است. «محصولات غذایی و آشامیدنی ها» دومین گروه با بیشترین پیش بینی اشتغال زایی است؛ برای این گروه اشتغال 27 هزار و 816 نفری پیش بینی شده است. برای «سایر محصولات کانی غیرفلزی» نیز اشتغال 25 هزار و 263 نفری پیش بینی شده است.
اما در طرح های با پیشرفت 20 تا 40 درصد گروه «سایر محصولات کانی غیرفلزی» با پیش بینی اشتغال 42 هزار و 479 نفری بیشترین میزان اشتغال زایی را به خود اختصاص داده اند. برای گروه «ساخت فلزات اساسی» نیز اشتغالی معادل 41هزار و 712 نفری پیش بینی شده است. برای گروه «محصولات غذایی و آَشامیدنی ها» نیز اشتغال 37 هزار و 998 نفری پیش بینی شده و در طرح های با پیشرفت فیزیکی صفر تا 20 درصد که بیشترین میزان اشتغال را به خود اختصاص داده است نیز گروه «محصولات غذایی و آشامیدنی ها» بیشترین میزان اشتغال را به خود اختصاص داده است، به طوری که برای این گروه اشتغالی در حدود 348 هزار و 567 نفری پیش بینی شده است. برای «سایر محصولات کانی غیرفلزی» نیز اشتغال برای 326 هزار و 648 نفر و برای گروه «ساخت فلزات اساسی» نیز اشتغال برای 253 هزار و 117 نفر پیش بینی شده است.
*منبع: روزنامه دنیای اقتصاد