مهندسی نساجی گیلان:. گیل تکس

سایت تخصصی نساجی و پوشاک

مهندسی نساجی گیلان:. گیل تکس

سایت تخصصی نساجی و پوشاک

شعربافی؛ از کارگاه‌های کوچک خانگی تا کارخانه‌های بزرگ ریسندگی

شعربافی یکی از صنایع‌دستی کهن استان یزد است که در گذشته‌های نه چندان دور در کارگاه‌های کوچک خانگی انجام می‌شد و این هنر زمینه‌ای برای راه‌اندازی کارخانه‌های بزرگ ریسندگی در یزد شد.
شعربافی که با فتحه بر روی حرف شین تلفظ می‌شود، یکی از مهم‌ترین صنایع‌دستی ایران به ویژه استان یزد در گذشته بود است.
شعر در واقع به موی انسان یا حیوان گفته می‌شود و در بافندگی، شعر نوعی پارچه است که با مو یا ابریشم بافته می‌شود.
  هنر شعربافی با پشم بیشتر در یزد و اصفهان و شعربافی با ابریشم در کاشان رواج داشته و در اغلب خانه‌ها، کارگاه‌هایی برپا بوده و مردان و زنان به شعربافی مشغول بوده‌اند.

وجود کارگاه‌های شعربافی سنتی در مناطقی از یزد

در یزد هنوز هم در مناطقی نظیر ابرندآباد، کارگاه‌های شعربافی وجود دارد و زنان به عنوان یکی از مشاغل خانگی این هنر اصیل را ادامه می‌دهند.

شعربافی در واقع نیاز به نقشه خاصی برای بافت ندارد و به 2 شیوه ساده و راه راه بافته می‌شود و شعر ساده را بیشتر به رنگ‌های بنفش، زرشکی، مشکلی، زرد، سبز و ... برای لباس زنان می‌بافند.

برای لباس مردان نیز شعربافی به صورت راه‌ راه به شکل سیاه و سفید بافته می‌شود و رسم است که نام بافنده در سر و ته پارچه بافته می‌شود.

همین کارگاه‌های کوچک خانگی روزگاری آنچنان رونق داشت که علاوه بر تامین نیاز پارچه شهر، دست بافته‌های هنرمندان یزدی به دیگر نقاط کشور فرستاده می‌شد و حتی تاجران هندی و پاکستانی از این پارچه‌ها به کشورهای خود می‌بردند.

از آنجا که شعربافی کاری نسبتاً سخت به شمار می‌رفت، با ماشینی و صنعتی شدن پارچه‌بافی، شعربافی به تدریج از خانه‌ها رخت بربست اما در عوض این سابقه سبب شد تا ریسندگی در یزد خیلی سریع پا بگیرد و رونق قابل توجهی نیز پیدا کند.

شعربافی به عنوان یک هنر اصیل به این ترتیب بود که از کارگا‌ه‌های کوچک خانگی به کارخانه‌های بزرگ ریسندگی تبدیل شد و پارچه‌های یزد هم به لحاظ کیفیت در بافت و هم به لحاظ مناسب‌تر بودن قیمت در کشور شهره شد.

روزگار اوج صنعت ریسندگی در یزد

صنعت نساجی در استان یزد زمانی در اوج قرار گرفت و این امر سبب شد تا افراد زیادی در این صنعت سرمایه‌گذاری کنند و کارخانه‌های بزرگی در یزد راه‌اندازی کنند که هنوز هم با گذشته حدود 40 سال از زمان تاسیس آن‌ها، صدها کارگر از قبل آن روزی کسب می‌کنند.

اما در مقطعی به دلایل مختلف این صنعت با رکود مواجه شد و ریسندگی یزد می‌رفت تا به کما برود.

مسئول یکی از بزرگترین کارخانه‌های ریسندگی در استان یزد در مورد مشکلاتی که طی چند سال گذشته گریبانگیر این صنعت در استان شد، اظهار کرد: قدیمی شدن دستگاه‌ها یکی از مشکلاتی بود که کارخانه‌های ریسندگی استان یزد در مقطعی به شدت با آن درگیر بودند.

وی عنوان کرد: دستگاه‌ها هر روز مشکل ایجاد می‌کردند و تعمیر آن‌ها نیز اغلب هزینه‌بر بود و در واقع مشکل را به صورت مقطعی حل می‌کرد و این امر سبب شده همیشه بخشی از تولید متوقف بماند.

مشکلات به تدریج ریسندگی یزد را به انزوا برد

وی یکی دیگر از مشکلات ریسندگی در استان یزد را در سال‌های گذشته از دست دادن بازار به دنبال واردات بی‌رویه پارچه‌های ارزان و بی‌کیفیت اعلام کرد.

این تولیدکننده بزرگ پارچه مبل و پرده در یزد عنوان کرد: در شرایطی که بارهای بزرگ پارچه بی‌رویه وارد کشور می‌شد و قاچاق پارچه نیز رونق یافته بود، کارخانجات ریسندگی یکی پس از دیگری خط‌های تولید خود را متوقف می‌کردند و این امر سبب شد ریسندگی یزد که قدمتی بیش از 100 سال دارد و سابقه آن به کارگاه‌های خانگی باز می‌گردد، رونق خود را از دست بدهد.

وی برخی عقب‌ماندگی‌ها از صنعت روز دنیا را نیز عامل بی‌رونقی واحدهای بزرگ تولیدکننده پارچه در استان یزد دانست و گفت: طرح‌ها و رنگ‌های متنوع همچنین دستگاه‌های به روز و مدرن و پیشرفته از مواردی بود که متاسفانه صنعت ریسندگی استان یزد از آن بی‌بهره بود.

این تولید کننده بزرگ پارچه مبل و پرده در یزد خاطرنشان کرد: اکنون شرایط بسیار بهتر شده و با اقداماتی که در استان انجام شد و با سرمایه‌گذاری جدید سرمایه‌گذاران، تقریباً حالت رکود و مشکلات اساسی این صنعت تا حدی برطرف شد.

سخت‌کوشی و تدبیر سرمایه‌گذاران، نساجی یزد را نجات داد

سخت‌کوشی و تدبیر سرمایه‌گذاران یزدی در حوزه ریسندگی از یک سو و سابقه دیرینه آن‌ها در صنعت پارچه‌بافی و آشنا بودن با پیچ‌ و خم‌های این صنعت در مقطعی به خوبی توانست ریسندگی یزد را نجات دهد.

اکنون تعداد زیادی از واحدهای بزرگ نساجی کشور در استان یزد قرار دارد و اگر نتوان یزد را قطب نساجی کشور خواند، می‌توان از آن به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان پارچه در کشور معرفی کرد.

اغلب کارخانه‌های ریسندگی در استان یزد علاوه بر تولید پارچه‌های معمول نخی به تولید پارچه‌های رومبلی، پرده‌ای، حریر، جین و اخیراً نیز چادر مشکلی نیز می‌پردازند.

راه‌اندازی نخستین خط تولید چادر مشکلی ایرانی در یزد/ 30 درصد واحدهای نساجی کشور در یزد است

در سال 90 خط تولید چادر مشکلی در استان یزد راه‌اندازی شد و یزد در واقع به عنوان دارنده نخستین و تنها تولیدکننده چادر مشکلی ایرانی در کشور شناخته شد.

معاون برنامه‌ریزی استاندار یزد نیز در مورد صنعت ریسندگی در استان یزد اظهار کرد: در حال حاضر نزدیک به 30 درصد نساجی و منسوجات کشور در یزد تولید می‌شود.

محمدرضا بابایی عنوان کرد: صنعت ریسندگی در استان یزد طی چند سال اوضاع خوبی نداشت اما دوباره در مسیر رونق قرار گرفته و این صنعت روز به روز بهتر می‌شود.

وی تصریح کرد: سابقه این صنعت در استان یزد و آشنایی صاحبان صنایع سبب شد تا مشکلات، سرمایه‌گذاران این صنعت را از پای درنیاورد و رونق از دست رفته صنعت نساجی، خیلی زود دوباره به این صنعت بازگردد.

بابایی، تولیدات نساجی در استان یزد را شامل پارچه، پتو، روفرشی، فرش، موکت و ... عنوان کرد و افزود: سرمایه‌گذاری در صنعت نساجی هنوز در استان یزد جواب می‌دهد و امکان حمایت از این صنعت در استان وجود دارد.

سرمایه‌گذاری در صنعت نساجی هنوز جواب می‌دهد

معاون برنامه‌ریزی استاندار یزد با بیان این‌که در برخی صنایع نظیر کاشی و سرامیک، یزد دیگر اشباع شده، در زمینه نساجی هنوز سرمایه‌گذاری جوابگوست.

وی همچنین از راه‌اندازی خوشه صنعتی ریسندگی در استان یزد خبر داد و اظهار کرد: ایجاد این خوشه تا حد زیادی به رفع مشکلات صنعت ریسندگی در استان یزد کمک کرد و در مجموع آینده خوبی برای صنعت نساجی در استان یزد پیش روست.

کارگاه‌های کوچک شعربافی که روزگاری در خانه‌ها برپا شده بود، امروز پشتوانه‌ای قوی برای صنعت ریسندگی در استان یزد است و این صنعت امروز هرچه دارد به گذشته پرافتخار پارچه‌‌بافی دستی در استان باز می‌گردد.

شعربافی نساجی صنایع‌دستی یزد
مدیر سایت دوشنبه 1 اردیبهشت‌ماه سال 1393 ساعت 06:57 ب.ظ
نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد