بستر بی رنگ سازی فاضلاب های رنگی نخستین بار در کشور در دانشگاه بیرجند اختراع شد.
در این بستر ، بنتونیت اصلاح شده با صمغ کتیرای پلیمری شده جامد جاذبی را تشکیل می دهد که قابلیت جذب بالای رنگ های اسیدی را دارد.
کاربرد این اختراع در بی رنگ سازی فاضلاب های رنگی صنعت نساجی است تا آثار مخرب این فاضلاب ها بر محیط زیست کاهش یابد و به صفر برسد.
هم اکنون درکشور برای جداسازی رنگ های اسیدی فاضلاب های نساجی که سرطان زا نیز است از روش الکتروشیمی استفاده می شود که به علت استفاده از انرژی الکتریکی هزینه بالایی برای صنعت نساجی دارد و همچنین رنگ اصلی فاضلاب ها در این روش به چند رنگ دیگر شکسته می شود که دیگر قابل برگشت به صنعت نساجی نیست و علاوه بر آن آثار سرطان زای رنگ ها نیز از فاضلاب جدا نمی شود و وارد محیط زیست می شود.
اما اکنون پژوهشگران دانشگاه بیرجند جاذب جامدی را اختراع کرده اند که مواد تشکیل دهنده آن بنتونیت و کتیراست که هر دوی این عناصر در خاک خراسان جنوبی به مقدار فراوان یافت می شود.
به همین علت دیگر نیازی به استفاده از انرژی الکتریکی با هزینه بالا نیست و از طرفی در این روش رنگ اصلی قابل بازیافت است که می توان دوباره از آن در صنعت نساجی استفاده کرد.
همچنین این جاذب جامد تا سه بار استفاده همچنان کارکرد اولیه را دارد و در هر بار استفاده عوامل سرطان زای رنگ های اسیدی و شیمیایی صنعت نساجی را حذف می کند.
مجری این طرح پژوهشی گفت: در صنعت نساجی ، فاضلاب هایی با غلظت رنگ بالا ، جامدات معلق ، مواد آلی محلول در آب و نمک تولید می شود که روی خواص فیزیکی و شیمیایی آب شیرین تاثیر می گذارد.
همچنین برخی از این رنگ ها می تواند جذب کننده و یا منعکس کننده نور باشد که در نتیجه آن شفافیت طبیعی آب کاهش می یابد و مقدار زیادی از اکسیژن محلول در آب را مصرف می کند که کمبود اکسیژن آب بر زندگی آبزیان ، رشد میکروبی و همچنین تضعیف اکوسیستم آبی موثر است.
دکتر سوسن صادقی با بیان اینکه حذف رنگ از پساب های رنگی یکی از نگرانی های عمده محیط زیست است و نیاز قابل توجهی برای عمل آوری یا تصفیه پساب های رنگی قبل از تخلیه آن ها به منابع آب های سطحی وجود دارد افزود: در این طرح پژوهشی یک بنتونیت اصلاح شده با صمغ کتیرای پلیمری شده به عنوان بستری جدید ، ارزان و سازگار با محیط زیست با قابلیت جذب بالا برای حذف رنگ های اسیدی از پساب های رنگی معرفی شده است.
وی گفت: در حضور بستر جدید تهیه شده ، میزان حذف رنگ های اسیدی به طور چشمگیری بهبود می یابد.
مجری این طرح پژوهشی افزود: برحسب نوع رنگ نیز ، ترکیب درصد کتیرای پلیمری شده به کار رفته در اصلاح سطح بنتونیت متفاوت است که حاکی از انتخابی بودن بستر جدید برای رنگ های خاصی می باشد ، یعنی با تغییر دادن مقدار کتیرای این بستر تولید شده ، می توان به این قابلیت در جاذب جامد دست یافت که رنگ خاصی را از فاضلاب های رنگی جدا و به عرصه تولید و رنگرزی بازگرداند.
دکتر صادقی گفت: با تهیه بنتونیت اصلاح شده با ترکیب درصدهای متفاوت از کتیرای پلیمری شده می توان مبادرت به تهیه بسترهای متعدد برای جداکردن رنگ های گوناگون کرد که این بسترها برحسب نوع شان در صنایع نساجی ، رنگرزی و چاپ استفاده می شود.
وی افزود: از جمله مزایای اختراع مطرح شده در دسترس بودن منابع فراوان و ارزان بنتونیت و صمغ کتیرا در خراسان جنوبی و همچنین تخریب پذیر بودن بستر اختراع شده است که منجر به آلودگی محیط زیست نمی شود.
بستر بی رنگ سازی فاضلاب های رنگی با همکاری آقای زراعتکار دانشجوی دکترای شیمی تجزیه دانشگاه بیرجند اختراع و به شماره 77706 در اداره کل ثبت اختراعات کشور به ثبت رسیده است.
اما به علت نبود صنایع نساجی در خراسان جنوبی ، این بستر اختراع شده هنوز مورد استفاده قرار نگرفته و پیگیری لازم برای استفاده از آن در صنایع نساجی استان یزد در حال انجام است
زیادکارشاقی نبود