نگاهی بر نساجی سنتی مازندران

امروزه دستبافی به صورت تهیه و تولید انواع پارچه‌ها و برخی زیراندازها همانند جاجیم، جاجیمچه، روتختی، رومیزی، روسری، لباسهای محلی، ملحفه و شمد و ... . در بسیاری از مناطق روستایی و برخی نقاط شهری استان مازندران مرسوم است. بعضی از دستبافان از دستگاه‌های ساده بافندگی نظیر دستگاه‌های "دووردی" و "چهاروردی" استفاده می نمایند و برخی از آنها دستگاه‌های ژاکارد دستی، تک فاز و سه فاز را نیز به تدریج جایگزین دستگاه‌های قدیمی کرده‌اند.

سیف الله فرزانه در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه مازندران، با بیان اینکه فرآورده‌هایی که با کمک دستگاه‌های ساده سنتی بافندگی تولید می‌شوند جزء نساجی سنتی محسوب می‌شود اظهارداشت: نساجی سنتی در مازندران فعال و بومی است که شامل جاجیم بافی، چادرشب بافی، حوله بافی، گلیچ، گلیمچه، متکازین، حمام سری و چپری می باشد.

وی با اشاره به اینکه جاجیم بافی دست بافته‌ای بدون پرز از نخ‌های تابیده شده رنگارنگ پشم، پنبه و کرک با نقش‌های راه راه و معمولاً با رنگ‌های شاد و زنده می‌باشد افزود: در حال حاضر این بافته در منطقه ییلاقی آلاشت و اوروست رواج بسیار دارد و دارای مصارفی از قبیل زیر انداز، رویه پشتی و ساک است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران ادامه داد: جاجیم بافی از معروف ترین بافته‌های مازندران است که عرض آن حدود 60 سانتی متر و طول آن بسته به نوع کاربرد آن تا 270 سانتی متر می‌رسد.

فرزانه با بیان اینکه چادرشب از دستبافته‌های سنتی مازندران است افزود: این بافته سنتی در رنگ‌های مختلف و به صورت چهارخانه با الیاف مصنوعی، پشم، پنبه و حتی ابریشمی تهیه می‌شود و دارای کاربردهای متفاوتی از جمله روتختی، پرده و رختخواب پیچ می‌باشد.

وی تصریح کرد: گلیچ که تار آن پنبه و پود آن از پشم‌های الوان است با دستگاه نساجی سنتی دووردی بافته و پودگذاری مضاعف نقش اندازی می‌شود و مصارف فراوانی از جمله زیرانداز، پشتی و پتو دارد.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران یادآور شد: از مراکز عمده تولید گلیچ شهر آلاشت می‌باشد.

فرزانه با بیان اینکه گلیمچه متکازین نخ تار از پنبه و پود آن پشم یا کرک است گفت: زمینه یک رنگ قرمز یا سرمه‌ای بوده و در حین بافت با نخ پشمی سفید، سرمه‌ای و سبز بر روی آن با نقوش هندسی نقش اندازی می شود.

وی ادامه داد: عرض گلیمچه متکازین از 60 تا 90 سانتی متر متغیر است و کاربردهایی از جمله روتختی، زیرانداز، سجاده و کناره دارد.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران افزود: رشته گلیمچه متکازین در سال 89 موفق به دریافت مهر اصالت بین المللی یونسکو شد.

فرزانه اظهارداشت: ساچیم بافی از دست بافته‌های سنتی است که معمولاً با زنگ زمینه قرمز و طرح ماه و ستاره در وسط آن بافته شده و این بافته سنتی دارای چله‌های رنگی قرمز در دو نوع ساده و نقش دار با نقش‌های مربع‌های رنگی کوچک بر متن و یک مربع بزرگ در وسط تولید می شود.

وی با اشاره به اینکه ساچیم دارای کاربردهایی از جمله رختخواب پیچ، زیرانداز و روانداز است گفت: این رشته در سال گذشته موفق به اخذ مهر اصالت بین المللی یونسکو شد.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران یادآور شد: هنر گره چینی عبارتست از مجموعه‌ای از شکل‌های هندسی از چوب‌های رنگی با نظم و ترتیب، پیچ، شکل‌های هماهنگی و قرینه در کنار هم چیده می شود.

فرزانه افزود: گره چینی دارای کاربردهایی از جمله پنجره، قاب، تابلو، پاراوان، رویه و میز می باشد.

وی اظهارداشت: معرق چوب با استفاده از انواع چوب درختان در رنگ‌های مختلف و بریدن آن به قطعات مورد نظر و استفاده از استخوان شتر، صدف، مس، برنج و پهلوی هم نشاندن این قطعات تابلوهای زیبایی پدید می‌آورند و کار در پایان پلی استر و پولش خورده تا براق شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران ادامه داد: معرق چوب دارای کاربردهایی از جمله میز، پاراوان و کفپوش می‌باشد.

فرزانه با اشاره به اینکه خراطی چوب شامل ساخت اشیای تزیینی مدور و استوانه‌ای شکل چوبی است گفت: هنر خراطی چوب در مازندران پیشینه طولانی دارد و هنرمندان بسیاری در استان به آن اشتغال دارند.

وی افزود: در هنر خراطی چوب به وسیله دستگاه خراطی محصولاتی از جمله عصا، وردنه، شانه چوبی، پایه آباژور، قلیان، ظروف و قاشق می سازند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران خاطرنشان کرد: کوب بافی شامل بافت رشته‌های حاصله از الیاف سلولزی مانند نی‌های گاله و واش به کمک دست و ابزار ساده دستی که طی آن محصولات مختلفی از جمله زیر انداز، سفره حصیری، انواع سبد و ظروف تولید می‌شود است.

فرزانه یادآور شد: کوب بافی در مناطق مرکزی و غربی مازندران رواج بیشتری دارد.

وی با اعلام اینکه احجام چوبی سنتی شامل ساخت تندیس و حجم‌های تزیینی و مجسمه‌های زیبا از چوب است گفت: هنرمندان استان با استفاده از ذوق و هنر خلاقیت خاص خود مجسمه‌ها و تندیس‌های چوبی زیبایی را با استفاده از چوب درختان منطقه می‌آفرینند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران با اشاره به صنایع دستی دریایی اظهارداشت: این هنر با استفاده از انواع صدف، گوش ماهی، ستاره دریایی، استخوان ماهی و الحاق آنها با چوب با ابتکار هنرمندان، احجام، تابلو یا زیورآلات زیبایی که بیشتر جنبه تزیینی دارد تولید می‌شود.

فرزانه افزود: در سال‌های اخیر در مازندران تابلوهای تلفیقی از منبت چوب و محصولات دریایی تولید می‌شود که در طرح‌های سیمرغ، طاووس، پرنده و طبیعت می باشد.

نساجی صنایع دستی مازندران

مدیر سایت دوشنبه 1 مهر‌ماه سال 1392 ساعت 02:22 ب.ظ

ش	ی	د	س	چ	پ	ج
			1	2	3	4
5	6	7	8	9	10	11
12	13	14	15	16	17	18
19	20	21	22	23	24	25
26	27	28	29	30	31

مهندسی نساجی گیلان:. گیل تکس

مهندسی نساجی گیلان:. گیل تکس

درباره من

تقویم