مهندسی نساجی گیلان:. گیل تکس

سایت تخصصی نساجی و پوشاک

مهندسی نساجی گیلان:. گیل تکس

سایت تخصصی نساجی و پوشاک

انجام محاسبات رنگرزی

محاسبات رنگرزی عبارتند از به دست آوردن مقدار مواد رنگزا و مواد کمکی مورد استفاده در رنگرزی با به کار بردن روابط ساده ریاضی. به طور کلی دو روش برای انجام این محاسبات وجود دارد که عبارتند از:

1-      محاسبه مقدار مواد رنگزا و مواد کمکی بر اساس وزن کالا.

2-      محاسبه مقدار مواد رنگزا و مواد کمکی بر اساس حجم مایع رنگرزی.

 

نسبت حجم مایع رنگرزی به وزن کالا (Liquor Ratio): این نسبت با علامت اختصاری L:R مشخص می‌شود و برابر است با مقدار حجم مایع رنگرزی که شامل مواد رنگزا و مواد دیگر است و بر حسب وزن کالا تعیین می‌شود. معمولاً حجم محلول بر حسب میلی‌لیتر و یا لیتر و وزن کالا بر حسب گرم و یا کیلوگرم بیان می‌شود.

مثال 1: اگر L:R رنگرزی 1: 30 (سی به یک) باشد و بخواهیم یک گرم کالا را رنگ کنیم میزان کل حجم مایع رنگرزی چقدر باید باشد؟

حل) چون  L:R رنگرزی 1: 30 است، این بدان معنی است که برای رنگ کردن هر یک گرم کالا، حجم مایع رنگرزی باید 30 میلی‌لیتر باشد و چون می‌خواهیم یک گرم کالا را رنگ کنیم پس حجم کل مایع رنگرزی باید 30میلی‌لیتر باشد.

 

مثال 2: اگر  L:Rرنگرزی 1: 50 باشد و ما بخواهیم 4 گرم کالا را رنگ کنیم،  میزان کل مایع رنگرزی چقدر باید باشد؟

حل: چون L:R رنگرزی 1: 50 است یعنی به ازای یک گرم از کالا حجم مایع رنگرزی باید 50 میلی‌لیتر باشد. بنابراین برای پیدا کردن میزان حجم مایع رنگرزی مورد نیاز برای رنگ کردن 4 گرم کالا می‌توان از تناسب استفاده نمود:

حجم مایع رنگرزی بر حسب میلی‌لیتر             وزن کالا بر حسب گرم

          50                                   1

میلی‌لیتر 200   =                            4              

 

پس نتیجه می‌شود که برای رنگرزی 4 گرم کالا با L:R رنگرزی 50:1 باید حجم کل مایع رنگرزی 200 میلی‌لیتر باشد.

محاسبه مقدار مواد رنگزا و مواد کمکی براساس وزن کالا: معمولاً در این روش مقدار مورد نیاز برای رنگرزی براساس وزن کالا و برحسب درصد داده می‌شود. برای مثال اگر میزان مصرف ماده رنگزا بر روی کالا 3% پیشنهاد شده باشد این بدان معنی است که برای رنگرزی 100 گرم کالای خشک مقدار 3 گرم ماده رنگزای خالص است.

 

مثال 3 - برای حصول یک رنگ مشخص بر روی کالا پیشنهاد شده که به میزان 1% از ماده رنگزای معینی بر روی وزن کالا مصرف شود. اگر بخواهیم 50 گرم کالا را رنگرزی کنیم چه میزان ماده رنگزای خالص مورد نیاز است

 

حل: میزان ماده رنگزای مصرفی معادل یک درصد روی وزن کالا است؛ یعنی به ازای هر 100 گرم کالا یک گرم ماده رنگزای خالص برای رنگرزی مورد نیاز است، پس برای به دست آوردن مقدار ماده رنگزای مصرفی برای 50 گرم کالا می‌توان از تناسب ساده‌ای استفاده کرد بدین ترتیب

وزن ماده رنگرزی خالص بر حسب گرم                      وزن کالا بر حسب گرم

          1                                                           100

  گرم 5/0 =                                        50

نتیجه این که برای ایجاد رنگ بر روی کالا به وزن 50 گرم به مقدار 5/0 گرم از ماده رنگزای مصرفی به صورت خالص لازم است.

محاسبه مقدار مواد رنگزا و مواد کمکی براساس حجم مایع رنگرزی:

در این روش معمولاً مقدار مواد مورد نیاز براساس حجم مایع رنگرزی و برحسب گرم در لیتر داده می‌شود. به عنوان مثال اگر مقدار ماده رنگزای مصرفی یک گرم در لیتر باشد بدان معنی است که در یک لیتر از حجم کل مایع رنگرزی یک گرم از ماده رنگزای خالص وجود دارد.

مثال 4 ـ برای رنگ کردن الیافی، میزان ماده رنگزای مصرفی 5 گرم در لیتر براساس حجم مایع رنگرزی پیشنهاد شده است. در صورتی که حجم مایع رنگرزی 20 لیتر در نظر گرفته شده باشد چه مقدار ماده رنگزای خالص نیاز است.

حل: میزان مصرف ماده رنگزا 5 گرم در لیتر براساس حجم مایع رنگرزی است، یعنی در هر لیتر از کل محلول رنگرزی 5 گرم ماده رنگزای خالص وجود دارد. بنابراین میزان ماده رنگزای مصرفی در حمامی شامل 20 لیتر محلول از طریق تناسب به دست خواهد آمد بدین طریق که:

وزن ماده رنگرزی خالص بر حسب گرم                      حجم محلول بر حسب لیتر

5                                                        1

گرم 100 =                             20

پس نتیجه می‌شود که 20 لیتر محلول باید حاوی 100 گرم ماده رنگزای خالص باشد.
مدیر سایت دوشنبه 6 دی‌ماه سال 1389 ساعت 04:51 ب.ظ
نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد