مهندسی نساجی گیلان:. گیل تکس

سایت تخصصی نساجی و پوشاک

مهندسی نساجی گیلان:. گیل تکس

سایت تخصصی نساجی و پوشاک

لباسی که برازنده نیست

لباسی که برازنده نیست   


    چالش های صنعت نساجی ایران   

       






           
                   

   
   
       
           
   


براساس آمار ارائه شده از سوی دفتر برنامه ریزی وزارت صنایع و معادن طی تحقیقاتی که گروه پژوهشی تکنولوژی نساجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر انجام داده است، ایران در سال ۱۳۸۷ بیش از ۲/۷۲ میلیون متر مربع به پارچه از نوع فاستونی نیاز داشته است.

 )

صنعت نساجی کشور و بخصوص تولیدکنندگان فعال پارچه فاستونی چیزی نزدیک به یک سوم این نیاز را با توجه به سطح فناوری و امکانات تولیدی می توانند تامین کنند، عددی که یافته های تحقیق نشان می دهد ۶/۲۵میلیون مترمربع حاصل کل تولید کنندگان پارچه فاستونی کشور در سال ۸۷ بوده است.

صادرات پارچه فاستونی نیز با توجه به نیاز فراوان داخل کشور تا حدی غیرمنطقی به نظر می رسد و بیشتر تولید کنندگان نیز توجیه اقتصادی برای صادرات ندارند. با این حال رقمی کوچک معادل ۶/۲۷ هزار مترمربع صادرات در سال ۸۷ که عمدتا هم به کشور عراق بوده در گمرک ایران ثبت شده است.

اما حال یک جمع و تفریق ساده واقعیتی را نمایان خواهد کرد که اگر چه بسیار تاسف بار است و لطماتی جبران ناپذیر را به تولیدکنندگان پارچه کشور وارد کرده، با این حال جای بسی تامل برای دست اندرکاران و طراحان سیاست های اقتصادی کشور خواهد داشت، اداره گمرک مرکزی ایران طبق آمار رسمی فقط ۸/۱ میلیون مترمربع واردات پارچه و پوشاک از نوع فاستونی که عمدتا هم کت و شلوار است را برای سال ۸۷ ثبت کرده است. علی رغم آن که مطابق نیاز داخل و قدرت تولید کنندگان عددی معادل ۶/۴۵ میلیون مترمربع باید از طریق واردات این نوع محصول به بازار کشور عرضه شود.

مابقی این محصول که چیزی نزدیک به ۴۴ میلیون مترمربع است از چه طریق در کشور تامین شده است؟

تولید کننده داخلی که چنین قدرتی نداشته و آمار موجود هم که بیان کننده این سطح تولید نیست. از مبادی قانونی کشور هم که طبق آمار گمرک مرکزی ایران این محصول وارد نشده است. شرایط بازار پوشاک کشور و بخصوص پوشاک وابسته به پارچه فاستونی مانند کت و شلوار هم که در کشور با بحران و کمبود مواجه نشده است. پس این نیاز چگونه رفع شده است؟ پاسخ این چند پرسش ذهن را به سمت یک معضل نه تنها تازه بلکه کهنه و کلیشه ای رهنمون می کند و آن معضل واردات از طریق مبادی غیر قانونی یا قاچاق است.



● تضعیف پوشاک دوزان و توسعه نیافتن این صنعت

طبق تحقیق صورت گرفته با توجه به رفتار مصرف کننده ایرانی در زمینه مصرف پوشاک که پوشاک آماده و دوخته شده را به خرید پارچه و سفارش برای دوخت ترجیح می دهد، اولویت بندی میزان مصرف پارچه بر حسب مشتری بدین ترتیب خواهد بود: ابتدا تولید کنندگان صنعتی و نیمه صنعتی و پس از آن پوشاک دوزان سنتی و کوچک و در نهایت خرده فروشان و بنگاه های کوچک فروش پارچه.

آمار نشان می دهد بیش از ۸۰درصد مصرف پارچه به تولید کنندگان صنعتی و نیمه صنعتی کشور اختصاص دارد و در واقع مشتری اصلی تولید کنندگان پارچه محسوب می شوند. اما بررسی ها در بازار پوشاک که توسط عموم مردم نیز قابل لمس است حکایت از آن دارد که عمده پوشاک کشور وارداتی بوده و تولید داخل نیست و در این میان سهم عظیمی از بازار پوشاک کشور در سلطه محصولات چینی، ترک و کره ای است که به دلیل قیمت پایین و تنوع در طرح و رنگ علی رغم پایین بودن کیفیت بیشتر این محصولات نسبت به محصولات مشابه ایرانی نظر مصرف کننده را به خود جلب و به دلیل بالا بودن حاشیه سود، فروشنده ایرانی را ترغیب به واردات کرده است. علی صفامهر، کارشناس ارشد بازاریابی دلایل تضعیف پوشاک دوزان کشور را مشابه ضعف های صنعت بالادستی آن یعنی نساجی می داند و قاچاق بی رویه پوشاک، عدم برخورداری از مدیریت علمی و صنعتی در صنعت پوشاک، مستقل نبودن در طراحی و ارائه مد و بالا بودن قیمت تمام شده پوشاک در کشور را از علل تضعیف صنعت پوشاک و توسعه نیافتن آن می داند و باتوجه به وابستگی شدید ۲صنعت تولید پوشاک و پارچه به یکدیگر، عدم رشد و توسعه و مشکلات و چالش های هر یک از آنها که ریسندگی، بافندگی، دوخت و طراحی مد، اجزای تشکیل دهنده زنجیره تامین صنایع نساجی هستند موجبات تضعیف، رکود و نابسامانی اجزای به هم پیوسته دیگر را فراهم خواهد آورد.



● نگرش منفی مردم نسبت به کیفیت محصولات ایرانی

این چالش همان ضرب المثل معروف مرغ همسایه غاز است را به ذهن متبادر می کند و جنبه فرهنگی آن هم قابل توجه است. صفامهر، نیاز به ریشه یابی فرهنگی در این حوزه را راه حل اساسی برای یافتن دلایل رفتار شهروندان ایرانی می داند تا بتوان با تدوین راهکاری مناسب، این معضل فرهنگی را به طور ریشه ای از پیش روی صنعت و بازار محصولات ایرانی برداشته و همانند ژاپن و کره جنوبی حتی یک نگاه متعصبانه نسبت به محصول داخلی را در شهروندان ایرانی به وجود آورد. فرهنگی که با مدیریت صحیح موجبات توسعه صنعت ژاپن و کره جنوبی را فراهم آورد و هرگز نیز موجب نشد تولیدکنندگان آنها از این تعصب هموطنان خود سوءاستفاده و محصولات خود را در کیفیتی پایین حفظ کنند، بلکه این تعصب را ارج نهاده و با بهبود کیفیت، بهترین محصول را برای آنها به ارمغان آوردند.

متاسفانه شرکت ها و سازمان ها در کشور مابر اساس نیاز و خواسته مشتری و اصول مشتری مداری مدیریت نمی شوند و این یکی از بزرگ ترین ضعف های صنعت کشور محسوب می شوداین در حالی است که ما در ایران مجموعه های فرهنگی و هنری که بتوانند به صورت علمی و پژوهشی رفتار مصرف کننده را مورد ارزیابی قرار داده و با توجه به فرهنگ و تمدن کشور اقدام به طراحی و ترویج مد های ایرانی کنند نداشته و باید بپذیریم که در این زمینه ما ایرانی ها علی رغم سابقه فرهنگی و هنری برجسته متاسفانه مقلد طراحان و مروجان مد دیگر کشورها بخصوص اروپا و آمریکا هستیم و تولید کنندگان ایرانی نیز چون هیچ اقدامی برای به کارگیری طراحان پارچه و لباس و سرمایه گذاری روی موضوع طراحی مد نمی کنند، همیشه ناگزیر به تقلید هستند و در نتیجه در ارائه طرح و مد جدید به بازار از تولید کنندگان خارج کشور عقب هستند و آنها سریع تر محصولات خود را می توانند در بازار ایران مطرح و مشتری بیشتری را جذب کنند.

این پیروی از طرح های خارجی خود دلیلی بر نگرش منفی مردم نسبت به محصول ایرانی و اعتماد به محصولات خارجی بوده که مورد تاکید صفامهر نیز است و همکاری مسوولان فرهنگی و هنری کشور با تولید کنندگان داخلی در این حوزه و شکل گیری مجموعه ها یا انجمن هایی که بتوانند حتی مد را برای مردم کشور تعریف و ترویج کنند و هر ساله خلاقیت و تنوع لازم را در ارائه به کار گیرند نیز پیشنهاد می دهد. حتی کار طراحی پارچه و لباس و طراحی مد خود می تواند برای تعدادی بی شمار کارآفرین و اشتغالزا باشد.



● مدیریت سنتی

مدیریت سنتی نیز درد مشترک بیشتر صنایع کشور بخصوص صنایعی است که هویتی مدیر مالکی دارند و مالک و سرمایه گذار خود مجموعه شان را مدیریت می کنند با این اعتقاد که دیگران دلسوز کار من نخواهند بود و بدون داشتن دانش و مهارت های مدیریتی و به شیوه ای سنتی سعی می کنند در صنعتی وارد شوند که در خارج از کشور آنها را مدیرانی تحصیلکرده و با گذراندن دوره های عالی مدیریتی و با داشتن چندین مشاور در حوزه های مشتری مداری و بازاریابی و کیفیت هدایت می کنند.

متاسفانه شرکت ها و سازمان ها در کشور ما بر اساس نیاز و خواسته مشتری و اصول مشتری مداری مدیریت نمی شوند و این یکی از بزرگ ترین ضعف های صنعت کشور محسوب می شود که بیانگر نداشتن دانش مدیریتی در مدیران است. اما با توجه به افزایش دانشکده های مدیریتی در کشور و رشد چشمگیر دانشجویان رشته ها و گرایش های متعدد مدیریت و از طرفی دیگر شکل گیری آموزشگاه های برگزارکننده دوره های مدیریتی امید است که آرام آرام دانش مدیریتی به اعضای جامعه صنعتی کشور انتقال یابد و سازمان ها چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی، سطح فرهنگ سازمانی شان رشد یابد و افرادی که استعداد و دانش مدیریتی دارند به سازمان ها راه یابند که در این میان نقش استادان و دانشجویان رشته مدیریت و فارغ التحصیلان آن بسیار تعیین کننده است.



● فرسودگی فناوری این صنعت و افزایش هزینه ها

این چالش در واقع دایره نقاط ضعف این صنعت را تکمیل می کند و با توجه به آن که فناوری صنایع نساجی ۱۰۰درصد وارداتی و قیمت دستگاه ها و ماشین آلات هم بالاست و در حال حاضر نمونه های ایرانی آن نیز وجود ندارد، منجر به تضعیف هر چه بیشتر این صنعت و افزایش هزینه استهلاک، نگهداری و تعمیرات آن می شود.

آیا جوانان مبتکر و خلاق ایرانی که در حال بومی سازی دانش های نوینی چون بیوتکنولوژی و نانوفناوری و... هستند، قادر به رفع این نیاز در صنعت نساجی نیستند؟ آیا حمایت دولت از پژوهش در زمینه فناوری نساجی نمی تواند باعث بومی سازی یا حداقل مونتاژ این صنعت در کشور و کاهش بهای تمام شده آن شود تا مانعی دیگر از پیش روی صنعتگران عرصه نساجی برداشته شود؟

       
   

   



            سینا ایرانپور   


            روزنامه جام جم ( www.jamejamonline.ir

مدیر سایت شنبه 4 دی‌ماه سال 1389 ساعت 09:30 ق.ظ
نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد