مهندسی نساجی گیلان:. گیل تکس

مهندسی نساجی گیلان:. گیل تکس

سایت تخصصی نساجی و پوشاک
مهندسی نساجی گیلان:. گیل تکس

مهندسی نساجی گیلان:. گیل تکس

سایت تخصصی نساجی و پوشاک

تهیه و تنظیم نسخه و نمودار رنگرزی

الف) نسخه رنگرزی: عبارت است از تهیه لیست مواد رنگزا و مواد کمکی مصرفی با تعیین درصدهای مورد نیاز به طوری که اگر با استفاده از این نسخه، چند عمل رنگرزی تحت شرایط یکسانی انجام گیرد، شیدهای به دست آمده یکسان خواهند بود.

برای مثال اگر 5 کیلوگرم الیاف پشمی در حمامی که نسبت حجم محلول به وزن کالا 40:1 است و با مواد رنگزای اسیدی رنگرزی شود، و میزان ماده رنگزای مصرفی 3% و نمک 20% باشد نسخه رنگرزی آن به شرح جدول پائین خواهد بود.

مواد مصرفی             مقدار مواد مصرفی برحسب وزن کالا

ماده رنگزای اسیدی                3%

اسید استیک                         4%

نمک                                 20%

ادامه مطلب ...

انجام محاسبات رنگرزی

محاسبات رنگرزی عبارتند از به دست آوردن مقدار مواد رنگزا و مواد کمکی مورد استفاده در رنگرزی با به کار بردن روابط ساده ریاضی. به طور کلی دو روش برای انجام این محاسبات وجود دارد که عبارتند از:

1-      محاسبه مقدار مواد رنگزا و مواد کمکی بر اساس وزن کالا.

2-      محاسبه مقدار مواد رنگزا و مواد کمکی بر اساس حجم مایع رنگرزی.

 

نسبت حجم مایع رنگرزی به وزن کالا (Liquor Ratio): این نسبت با علامت اختصاری L:R مشخص میشود و برابر است با مقدار حجم مایع رنگرزی که شامل مواد رنگزا و مواد دیگر است و بر حسب وزن کالا تعیین میشود. معمولاً حجم محلول بر حسب میلیلیتر و یا لیتر و وزن کالا بر حسب گرم و یا کیلوگرم بیان میشود.

مثال 1: اگر L:R رنگرزی 1: 30 (سی به یک) باشد و بخواهیم یک گرم کالا را رنگ کنیم میزان کل حجم مایع رنگرزی چقدر باید باشد؟

حل) چون  L:R رنگرزی 1: 30 است، این بدان معنی است که برای رنگ کردن هر یک گرم کالا، حجم مایع رنگرزی باید 30 میلیلیتر باشد و چون میخواهیم یک گرم کالا را رنگ کنیم پس حجم کل مایع رنگرزی باید 30میلیلیتر باشد.

 

مثال 2: اگر  L:Rرنگرزی 1: 50 باشد و ما بخواهیم 4 گرم کالا را رنگ کنیم،  میزان کل مایع رنگرزی چقدر باید باشد؟

حل: چون L:R رنگرزی 1: 50 است یعنی به ازای یک گرم از کالا حجم مایع رنگرزی باید 50 میلیلیتر باشد. بنابراین برای پیدا کردن میزان حجم مایع رنگرزی مورد نیاز برای رنگ کردن 4 گرم کالا میتوان از تناسب استفاده نمود:

حجم مایع رنگرزی بر حسب میلیلیتر             وزن کالا بر حسب گرم

          50                                   1

میلیلیتر 200                              4              

 

پس نتیجه میشود که برای رنگرزی 4 گرم کالا با L:R رنگرزی 50:1 باید حجم کل مایع رنگرزی 200 میلیلیتر باشد.

ادامه مطلب ...

7-رنگهای گوگردی

باید توجه داشت که رنگهای گوگردی سریعتر از رنگهای خُمی در هوا اکسیده میشوند. همچنین قدرت رنگی رنگهای گوگردی کم و قیمت آنها نیز ارزان است. به همین دلیل بیشتر برای کاغذهایی که ارزان بوده و در شرایطی مصرف زیادی دارند به کار میرود. رنگهای گوگردی برای رنگرزی الیاف نیز به کار برده میشوند. مواد رنگزای گوگردی عمدتاً کدر هستند و شفافیت دیگر طبقات مواد رنگزا را ندارند. ولی به دلیل ارزان بودن در مواردی که زیبایی رنگ زیاد مطرح نیست مانند رنگرزی لباسها و چادرهای ارتشی و برزنت از آنها استفاده میکنند

6- رنگهای مستقیم

وزن مولکولی رنگزای مستقیم نسبتاً بالاست. این رنگها برای الیاف سلولزی مانند پنبه و ویسکوز به کار میروند و به دلیل عدم ثبات کافی در برابر نور و شستشو برای الیاف پشم مناسب نیستند. ولی گاهی برخی از افراد این رنگها را به دلیل ارزانی قیمت و سادگی روش رنگرزی در برخی نقاط به کار میبرند. در رنگرزی به شیوهی مستقیم برای جذب مواد رنگزا از نمکهای مصرفی کلرید سدیم و سولفات سدیم نمک طعام استفاده میکنند.

-رنگهای ریاکتیو

این دسته از رنگها بیشتر در الیاف سلولزی و ویسکوز مورد استفاده قرار میگیرند و برای پشم کمتر استفاده میشوند. برای حل نمودن این رنگها ابتدا آن را با کمی آب سرد مخلوط و سپس با آب 30 تا 50 درجه سانتیگراد آن را رقیق میکنند و باید توجه داشت که این محلول پایدار نبوده و تنها تا 4 ساعت قابل استفاده میباشد.

4- رنگهای خمی

این دسته از رنگها در آب نامحلولند، رنگهای خمی از نظر ساختمان شیمیایی به دو گروه تقسیم میشوند:

الف) گروه رنگهای ایندیگوییدها            ب) گروه رنگهای مشتق شده از آنتراکینون

رنگهای گروه الف به واسطه نیاز به مواد قلیایی زیادتر روی پشم اثر میگذارد و گروه دوم هم به علت نیاز بیشتر به مواد قلیایی و حرارت بالا نمیتوان برای پشم استفاده کرد. بیشتر برای الیاف سلولزی پنبه استفاده میشود. رنگرزی با رنگهای خمی در حرارت پایینتر از 50 تا 55 درجه سانتیگراد انجام میشود. چون محیط حمام قلیایی است حرارت بالا اثرات نامطلوبی روی الیاف پشم میگذارد.

3- رنگهای پری متالیزه:

- رنگهای پره متالیزه:

مواد رنگزای متال کمپلکس از نظر شیمیایی شبیه مواد کرومی هستند ولی از نظر رنگرزی مانند یک ماده رنگزای اسیدی به کار میروند. مواد رنگزای متال کمپلکس به دو دسته تقسیم میشوند:

الف) مواد رنگزای متال کمپلکس 1:1                 ب) مواد رنگزای متال کمپلکس 1:2 ادامه مطلب ...

2- مواد رنگزای دندانهای و یا کرومی:

مواد رنگزای دندانهای، به مواد رنگزایی گفته شده است که همراه با دندانههای املاح فلزی روی الیاف به کار میروند. از آنجا که مهمترین دندانه به کار برده شده در مواد رنگزای کرومی ترکیبا ت کروم هستند به آها مواد رنگزای کرومی نیز میگویند. مواد رنگزای کرومی بر روی الیاف پشم بدون املاح معدنی مانند مس، قلع، کروم، آلومینیم دارای ثبات خوبی نبوده، از این رو کالا به غیر از ماده رنگزا با یکی از املاح یاد شده نیز عمل میشود تا کالا رنگ با ثباتی داشته باشد. مواد رنگزای دندانهای کلاً ثبات نوری و شستشویی خوبی دارد، اما رنگهای کدری بر روی الیاف ایجاد میکند.

 طریقه رنگرزی: رنگهای دندانهای با رنگهای طبیعی تفاوت چندانی ندارد. آمادهسازی رنگ در رنگهای دندانهای بدین صورت است که این رنگها را مانند رنگهای اسیدی با آب سرد خمیر میکنیم و سپس کمی آب گرم به آن اضافه میکنیم تا کاملاً حل شوند.